Z końcem października rozpoczęły się rozmowy pomiędzy Dyrekcją KWK „Chwałowice”, a stroną społeczną na temat zmian w „Regulaminie Organizacji i Finansowania Zakładowej Działalności Socjalnej Kompanii Węglowej S.A. Odział KWK „Chwałowice” na lata 2011-2012” zwanej dalej Regulaminem. Po przedstawieniu informacji przez Dyrekcję dotyczących realizacji świadczeń za okres 2009-2010 oraz prognozę do końca roku 2010, a także na podstawie analizy kierunków wykorzystania funduszu socjalnego, związki zawodowe: KADRA, ZZG, Maszynistów Wyciągowych i Ratowników Górniczych wypracowały wspólne stanowisko w sprawie zmian w regulaminie na lata 2011-2012. Zmiany te zakładały:

• zmianę wysokości progów dochodowych do 1200zł i powyżej 1200zł brutto/osobę¹

• zwiększenie dofinansowania o 5zł za osobodzień do wypoczynku wczasowego dla pracowników oraz dzieci uczących się w systemie dziennym do lat 25,

• zwiększenie dofinansowania o 5zł/uczestnika do organizowanych przez związki festynów pracowniczych.

Pozostałe organizacje związkowe proponowały, by nie wprowadzać żadnych zmian w regulaminie organizacji i finansowania zakładowej działalności socjalnej.

Mimo kilku spotkań, stronie społecznej nie udało się niestety wypracować wspólnego stanowiska. W związku z tym, Dyrektor wprowadził zarządzeniem nr 20/70/2010 do stosowania „Regulamin Organizacji i Finansowania Zakładowej Działalności Socjalnej Kompanii Węglowej S.A. Odział KWK „Chwałowice” na lata 2011-2012”.

Nowo wprowadzony Regulamin nie zawiera drugiej i trzeciej propozycji wystosowanej przez większość związków działających na naszej kopalni. Propozycja pierwsza została wprowadzona, także obecnie funkcjonują dwa progi uwzględniające dochód brutto na osobę w rodzinie. Ta modyfikacja pozwoli na korzystanie z większego dofinansowania w przeliczeniu na osobodzień tym osobom, które do tej pory zaliczały się do wyższego progu finansowego. W praktyce oznacza to, że osoby z dotychczasowego drugiego przedziału i część osób zaliczających się do przedziału trzeciego dostaną większe dofinansowanie. Jesteśmy świadomi, że zarobki wzrastają o kilka procent i pierwsza grupa w pewnym sensie kurczy się, ubywa pracowników zaliczających się do dotychczasowego przedziału pierwszego i Ci pracownicy pogarszają de facto warunki dofinansowania.

Regulamin zawiera także propozycje działu socjalnego o zwiększenie dofinansowania dla dzieci i młodzieży do wypoczynku zimowego i letniego organizowanego w formie koloni czy zimowisk.

Można więc śmiało stwierdzić, że nowy regulamin na lata 2011-2012 jest faktycznie starym regulaminem po delikatnym tuningu. Wspólnym wysiłkiem kilku związków udało się wywalczyć zmianę progów, lepszy rydz niż nic.

Podstawą tworzenia funduszu stanowią trzy akty prawne: ustawa z dnia 4.03.1994 o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz.U. z 1996 r. nr 70 poz.335 z późniejszymi zmianami), ustawa z dnia 23.05.1991 o związkach zawodowych (Dz.U. z 2001 r. nr 79, poz.854 z późniejszymi zmianami) i Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 marca 2009r. w sprawie w sprawie sposobu ustalania przeciętnej liczby zatrudnionych w celu naliczania odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (Dz.U. z 2009 nr 43 poz. 349). Fundusz socjalny jest przeznaczony na finansowanie działalności socjalnej, a więc działalności polegającej na świadczeniu usług przez pracodawców na rzecz różnych form krajowego wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, udzielanie pomocy materialnej - rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe.  Pracodawca zatrudniający powyżej 20 pracowników jest zobowiązany do utworzenia takiego funduszu, a środki na nim zgromadzone przeznaczone są na dofinansowania do różnego rodzaju imprez, przedsięwzięć przeznaczonych dla pracowników. Środków zgromadzonych w funduszu nie można wypłacać pracownikom.

Fundusz tworzy się z corocznego odpisu podstawowego, naliczanego w stosunku do przeciętnej liczby zatrudnionych². Wysokość odpisu podstawowego wynosi na jednego zatrudnionego 37,5% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej (pomniejszone o potrącone od ubezpieczonych składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe oraz chorobowe) w roku poprzednim lub w drugim półroczu roku poprzedniego, jeżeli przeciętne wynagrodzenie z tego (półrocznego) okresu stanowiło kwotę wyższą. Dla pracownika zatrudnionego w szczególnie uciążliwych warunkach pracy wynosi 50% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, a dla emerytów i rencistów 6,25%. Nie jest więc tak, że fundusz obciąża pracownika, przeciwnie, obciąża on koszty pracodawcy.

Z obwieszczenia prezesa Głównego Urzędu Statystycznego wiadomo, że przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w roku 2009 wyniosło 2716,71 zł, a w drugim półroczu 2009 2794,25 zł³.

Warto dodać, że prawo do korzystania ze świadczeń socjalnych funduszu mają pracownicy i ich rodziny oraz emeryci i renciści wraz z rodzinami. Na szczególną uwagę zasługuje fakt, że przyznanie i wysokość dofinansowania z funduszu do usług i świadczeń socjalnych dla osób uprawnionych uzależnia się od ich sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej.

W naszej kopalni, jako jedynej w Centrum Wydobywczym „Południe”, stosuje się dwuletni system dofinansowania do wypoczynku wczasowego pracownika, ale dofinansowanie do wycieczek obowiązuje w rozliczeniu corocznym. Taki system gwarantuje stabilność i rozłożenie kosztów na dwa lata.

W proponowanych zmianach do regulaminu na lata 2011-2012 przez Związek Zawodowy KADRA, ZZG, ZZ Maszynistów Wyciągowych oraz ZZ Ratowników Górniczych wspólnie wypracowały stanowisko uwzględniające obecną i przyszłą sytuację gospodarczo-ekonomiczno-finansową, w tym m.in. wzrost podatku vat od 2011 oraz rosnące ceny paliw, co z pewnością wpłynie na podwyższenie kosztów wypoczynku. Dlatego zaproponowano podwyższenie kwotę dofinansowania o 5zł do osobodnia dla wypoczynku wczasowego dla pracownika oraz dzieci. Ta forma wypoczynku rodzinnego powinna być szczególniej dofinansowana niż np. wycieczki, w których ze względu na większą liczbę uczestników, organizator ma możliwości negocjowania cen. Wymienione wyżej związki zawodowe proponowały również zwiększenie dofinansowania o 5 zł dla uczestnika festynów rodzinnych, traktując tego typu imprezy jako sprawdzoną formę wypoczynku i integracji pracowników, która cieszy się zawsze sporym zainteresowaniem.

Propozycje te jednak nie zyskały aprobaty nie tylko ze strony Dyrekcji, ale co najdziwniejsze, również pozostałych organizacji związkowych, co budzi zdziwienie i rozczarowanie niezrozumiałą postawą pewnej części strony społecznej. Mamy wszakże występować w obronie praw pracowniczych, dbać o interes pracowników, a za taki uważa się prawo do korzystania z Funduszu Socjalnego.

Regulamin został wprowadzony Zarządzeniem Dyrektora Kopalni ponieważ nie zostało wypracowane przez stronę społeczną, czyli wszystkie związki działające w KWK „Chwałowice”, jednolite stanowisko w sprawie funduszu. Tym sposobem po 30 dniach pracodawca ma prawo, po uwzględnieniu opinii każdych związków, wprowadzić regulamin ZFŚS w drodze zarządzenia.

Mam nadzieje że życie pokaże iż to my mieliśmy rację. Dbanie o interes pracowników wymaga jednomyślności i solidarności w skutecznym działaniu i podejmowaniu decyzji, tak by każdy pracownik był spokojny o swoje interesy, co zapewne przełoży się na jakość wykonywanej pracy.

Karol Froehlich, Mateusz Strużek

Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.