Wykonywanie wyrobisk pionowych za pomocą kombajnu kręcącego się wokół własnej osi to rozwiązanie opracowane przez inżynierów z PPG ROW-JAS i Grupy Famur. Zostało już opatentowane. Eliminuje negatywny wpływ drgań na sąsiednie obiekty górnicze, wywołany użyciem materiału wybuchowego.

Zakręcony kombajn niebawem zacznie pracę w ruchu Zofiówka zespolonej kopalni Borynia-Zofiówka-Jastrzębie, należącej do Jastrzębskiej Spółki Węglowej. Przypomnijmy, że wcześniej technologię głębienia zbiornika retencyjnego za pomocą maszyny zastosowano trzy lata temu w kopalni Pniówek. Specjalnie w tym celu zmodyfikowano wówczas kombajn chodnikowy wyprodukowany przez Grupę Famur. W Zofiówce będzie podobnie.

- Strategia rozwoju Jastrzębskiej Spółki Węglowej na kolejne lata wymusiła opracowanie oraz wykonanie nowych inwestycji w celu sprostania wymaganiom planu i utrzymania ciągłości produkcji. Jedną z nich jest budowa zbiornika retencyjnego nr 2 na poziomie 900 ruchu Zofiówka. Spośród kilku koncepcji wykonania zbiornika wybrano innowacyjne rozwiązanie, a więc drążenie zbiornika za pomocą kombajnu R-100 SM – wyjaśnia Jarosław Twardokęs, dyrektor kopalni Borynia-Zofiówka-Jastrzębie.

Będzie to zatem drugi w Polsce zbiornik retencyjny wykonany tą technologią.

- Pamiętam, jak przed kilku laty pojawiła się ta koncepcja. Trudno było sobie wyobrazić, że kombajn chodnikowy miałby drążyć wyrobisko pionowe. A jednak okazało się, że pomysł jest dobry. Nie chodzi jednak o to, że roboty realizowane są w jakimś zawrotnym tempie. Istotne jest to, że drgania wywołane użyciem materiałów wybuchowych mogłyby naruszyć obudowę już istniejącego w sąsiedztwie zbiornika retencyjnego nr 1 oraz szybu Iz. W tym przypadku nie ma takiego ryzyka - zwraca uwagę Leszek Błachut, kierownik budowy zbiornika z firmy PPG ROW-JAS, która wykonuje roboty.

Dotychczas zbiorniki tego typu budowane były właśnie przy pomocy materiałów wybuchowych. Nie każde jednak wyrobisko można głębić kombajnem. Dla przykładu w szybie 1 Bzie warunki geologiczno-górnicze nie pozwalały na jego zastosowanie. W nadkładzie dominowały bowiem gliny i piaski. W podziemnych wyrobiskach Zofiówki zakręcony kombajn sobie poradzi. Taką gwarancję dali geolodzy.

Inwestycja związana z głębieniem zbiornika nr 2 już od prawie roku posuwa się naprzód. Roboty przygotowawcze rozpoczęto w listopadzie 2016 r. Wydrążono ok. 140 m wyrobisk poziomych. Dodatkowo wykonano otwór wielkośrednicowy, zabudowano 5 skrzyżowań (portalowych oraz słupowych), a na wielu odcinkach wyrobisk zaistniała ponadto konieczność wykonania obudowy specjalnej - wielkogabarytowej.

- Siedemdziesięcioosobowa załoga, pracująca w systemie czterozmianowym, zakończyła ten etap prac dosłownie kilka dni temu – przyznaje Damian Fiołka, nadsztygar górniczy. Teraz już nic nie stoi na przeszkodzie, aby przystąpić do kolejnych przedsięwzięć. Specjalistyczny kombajn R-100 SM został już odpowiednio zaprojektowany i wykonany.

- Rozpocznie on pracę w komorze nadzbiornikowej, urabiając spąg wokół otworu wielkośrednicowego. Urobek zgarniany za pomocą organu urabiającego i zainstalowanego lemiesza opadać będzie przez wspomniany otwór siłą grawitacji na przenośnik zgrzebłowy, znajdujący się w komorze podzbiornikowej. Wraz z postępem czoła przodka na bieżąco wykonywana będzie obudowa wstępna, składająca się głównie z siatki osłonowej, kotwi oraz betonu natryskowego – odkrywa tajniki planów drążenia zbiornika dyrektor Jarosław Twardokęs.

W kolejnym etapie budowy, już po ukończeniu drążenia, wykonana zostanie komora podzbiornikowa w obudowie żelbetowej wraz z dwuwylotowym lejem dennym. Wszystko po to, aby móc wykonać obudowę ostateczną zbiornika z paneli żelbetowych metodą z dołu do góry. Niezbędne stanie się wówczas wykorzystanie pomostu wiszącego. Dla zapewnienia bezpieczeństwa wykonywanych prac zbiornik przewietrzany ma być wentylacją ssąco-tłoczącą wspomaganą prądem świeżego powietrza płynącego z komory podzbiornikowej przez otwór wielkośrednicowy.

Plany zakładają, że zbiornik retencyjny o średnicy 10 m i długości 27 m pomieści ponad 2000 m sześc. urobku. Inwestycja ma być gotowa w przyszłym roku.

źródło: nettg.pl, autor: Kajetan Berezowski, fot.: Beata Szenowska