Kwestia nowych przepisów o kwalifikacji w zakresie górnictwa i ratownictwa górniczego jest jedną z najbardziej pilnych do uregulowania. Skutkiem ostatnich zmian w organizacji administracji rządowej była m.in. zmiana ministra właściwego do wydania rozporządzenia w tej sprawie z ministra aktywów państwowych na ministra przemysłu.

Lista osób wykonujących czynności specjalistyczne w ruchu zakładu górniczego, które musi potwierdzić dyrektor urzędu górniczego, obejmowała dotąd 10 pozycji – to m.in. górnik strzałowy, sygnalista szybowy, maszynista maszyn wyciągowych czy rewident urządzeń wyciągowych. Do okręgowych urzędów górniczych miesięcznie wpływa kilkadziesiąt wniosków o stwierdzenie kwalifikacji, również od obywateli Ukrainy. Obecnie cała procedura została wstrzymana.

„Nie możemy przyjmować do pracy ludzi. Braki kadrowe doskwierają coraz bardziej. Jak długo to jeszcze potrwa?” – skarżą się przedstawiciele kierownictw zakładów górniczych, a także sami zainteresowani pracą w kopalniach. Sprawa nie dotyczy tylko obywateli polskich, ale również – jak stanowi prawo – państw członkowskich Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, którzy nabyli w tych państwach kwalifikacje do wykonywania górniczego zawodu regulowanego i mogą ubiegać się o uznanie kwalifikacji do wykonywania tego zawodu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Przy czym muszą oni udokumentować posiadanie odpowiednich kwalifikacji zawodowych.

Tymczasem 28 października 2023 r. weszła w życie nowelizacja ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze, dokonana ustawą z dnia 16 czerwca 2023 r. o zmianie ustawy Prawo geologiczne i górnicze oraz niektórych innych ustaw, która zmieniła system kwalifikacji górniczych. W związku z nowelizacją, rozporządzenie ministra środowiska z dnia 2 sierpnia 2016 r. w sprawie kwalifikacji w zakresie górnictwa i ratownictwa górniczego utraciło moc i do czasu wydania nowego rozporządzenia w tym zakresie nie mogą być stwierdzane kwalifikacje górnicze. Z pytaniem o to, jak potoczy się dalej ta kwestia, zwróciliśmy się do Departamentu Prawnego Wyższego Urzędu Górniczego.

Otóż działając w oparciu o upoważnienie ministra aktywów państwowych z dnia 7 września 2020 r., prezes Wyższego Urzędu Górniczego przygotował projekt rozporządzenia ministra aktywów państwowych w sprawie kwalifikacji w zakresie górnictwa i ratownictwa górniczego i w dniu 25 września 2023 r., przed ogłoszeniem nowelizacji, skierował ten projekt do uzgodnień, opiniowania i konsultacji publicznych. Projekt z uzasadnieniem został zamieszczony na stronach Rządowego Centrum Legislacji, w zakładce dotyczącej Rządowego Procesu Legislacyjnego, w celu umożliwienia zapoznania się z nim jak najszerszemu kręgowi odbiorców.

– W odpowiedzi, do prezesa WUG napłynęły liczne stanowiska, zawierające uwagi do projektowanego rozporządzenia oraz do systemu kwalifikacji górniczych. Prezes WUG poddał otrzymane uwagi ocenie legislacyjnej pod kątem określenia wymagań dotyczących kwalifikacji górniczych w ramach upoważnienia ustawowego, a także pod kątem zachowania spójności ze znowelizowanymi przepisami Prawa geologicznego i górniczego oraz innymi przepisami. Prezes WUG przeprowadził również dogłębną analizę merytoryczną proponowanych zmian w celu określenia wymagań dotyczących kwalifikacji górniczych na poziomie zapewniającym wykonywanie czynności w ruchu zakładu górniczego lub zakładów przez osoby posiadające wysokie kompetencje. Równocześnie prezes WUG dbał o zachowanie wewnętrznej spójności projektowanych regulacji, np. w związku ze stwierdzeniem zasadności uwagi dotyczącej uwzględnienia tytułu technika elektronika w wymaganiach dla osób wykonujących czynności w dozorze i w wyższym dozorze ruchu w odkrywkowych zakładach górniczych, konsekwentnie dokonano zmian w wymaganiach dla osób wykonujących takie czynności w ruchu pozostałych zakładów górniczych i zakładów – podkreśla Jacek Romuk, dyrektor Departamentu Prawnego Wyższego Urzędu Górniczego.

Zwraca ponadto uwagę na fakt, że w okresie prac nad projektem rozporządzenia nastąpiły zmiany w organizacji administracji rządowej, których skutkiem była zmiana ministra właściwego do wydania rozporządzenia z ministra aktywów państwowych na ministra przemysłu. W związku z tymi zmianami 15 stycznia br. minister przemysłu upoważniła Adama Mirka, prezesa WUG, do prowadzenia procesu legislacyjnego projektu i mógł on podjąć kolejne kroki w procesie legislacyjnym.

– Działając w oparciu o upoważnienie ministra przemysłu, prezes WUG zwołał w dniu 12 lutego br. konferencję uzgodnieniową projektu, podczas której zostały omówione uwagi zgłoszone w toku uzgodnień, opiniowania i konsultacji publicznych. Po konferencji uzgodnieniowej zostanie opracowana ostateczna wersja projektu rozporządzenia, która zostanie przekazana ministrowi przemysłu – podkreślił dyrektor Departamentu Prawnego WUG.

źródło: nettg.pl, autor: Kajetan Berezowski, fot.: Maciej Dorosiński