Projekt nowelizacji prawa geologicznego i górniczego oraz niektórych innych ustaw skierowało w piątek (15 września) Ministerstwo Środowiska do uzgodnień międzyresortowych w ramach rządowego procesu legislacyjnego.

Dokument wraz z uzasadnieniem opublikowano w piątek w wykazie prac rządu na stronach Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Zakłada m.in. istotne uproszczenie postępowań koncesyjnych w związku z poszukiwaniem, rozpoznawaniem i wydobywaniem węglowodorów, zapewnienie ciągłości wydobycia węgla kamiennego i brunatnego oraz szereg innych zmian.

Przypomnijmy, że ostatnia duża nowelizacja Prawa geologicznego i górniczego weszła w życie 1 stycznia 2015 r.

Wnioski z dwuletnich doświadczeń po zmianach

"W związku z dwuletnim doświadczeniem w stosowaniu nowych przepisów zidentyfikowano problemy w prawidłowym interpretowaniu przepisów ustawy, a niekiedy błędy uniemożliwiające prawidłowe prowadzenie postępowań administracyjnych w odniesieniu do działalności polegającej na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu węglowodorów” - napisał w uzasadnieniu do obecnego projektu odpowiedzialny za jego przygotowanie sekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska i Główny Geolog Kraju prof. Mariusz Orion-Jędrysek.

Rozwiązanie "Problemu 2020"

Oczekiwanym efektem nowelizacji ma być m.in. zapewnienie ciągłości wydobycia węgla kamiennego i brunatnego w Polsce (w kontekście tzw. problemu 2020 r., czyli upływu ważności aktualnych koncesji na wydobycie w działających zakładach górniczych).

Inne korekty dotyczą m.in. projektowania robót geologiczno-górniczych, ograniczenia nielegalnego wydobycia bursztynu, definicji tzw. wtłaczania wód do górotworu, swobody badań geologicznych w polskiej strefie na dnie Bałtyku przez zagraniczne statki, dostosowania delegacji ustawowych w zakresie stwierdzania kwalifikacji zawodowych oraz usunięcia nieprawidłowości związanych z systemem Geoinfonet.

Uproszczenie przepisów koncesyjnych dla węgla

"W przypadku przedłużenia terminu ważności koncesji wydobywczej dla złóż węgla kamiennego i brunatnego proponuje się zastąpienie procedury uzgodnienia zmian tych koncesji z wójtem, burmistrzem lub prezydentem miasta procedurą opiniowania" - czytamy w uzasadnieniu projektu.

Wnioskodawca tłumaczy, że "to rozwiązanie, w połączeniu ze zmianą rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, umożliwi przedsiębiorcom prowadzącym działalność gospodarczą polegającą na wydobywaniu węgla kamiennego i brunatnego uzyskanie koncesji przed upływem terminu ich ważności. (...) Zapewnienie ciągłości wydobycia węgla kamiennego i brunatnego w Polsce zabezpiecza strategiczne interesy RP, do ktorych należy m.in. bezpieczeństwo energetyczne kraju” - napisano w dokumencie Ministerstwa Środowiska. Prościej, szybciej, taniej

W projekcie zapisano też inne szczegółowe rozwiązania upraszczające i przyspieszające postępowanie administracyjne w związku z poszukiwaniem, rozpoznawaniem i wydobywaniem węglowodorów:

Gdy tzw. "podmiot kwalifikowany" zmienia swoje dane, przewidziano zwolnienie z obowiązku przeprowadzenia ponownego pełnego postępowania i przygotowanie nowego wniosku; zamiast tego z urzędu badać będzie się tylko to, czego dotyczą zmiany, a podmiot udowodni jedynie okoliczności zajścia zmian.

W przypadku wygaśnięcia, cofnięcia lub utraty mocy koncesji (o którym mowa w art. 49z ust. 1 zmienianej ustawy Prawo geologiczne i górnicze) zrezygnowano z zabezpieczenia z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania warunków określonych w koncesji oraz finansowania likwidacji wyrobisk górniczych. Jednakże organ koncesyjny nadal będzie mógł cofnąć lub ograniczyć koncesję, jeśli stwierdzi nienależyte wypełnienie warunków w tybie art. 37 ustawy.

Wprowadzenie drugiej (obok przetargu) procedury udzielania koncesji węglowodorowych - tzw. "open door", która pozwala na przeprowadzenie postępowania przetargowego na wniosek przedsiębiorcy. Jednocześnie zostanie zachowana procedura obecnie obowiązująca, dzięki której minister środowiska wyznacza obszary, dla których chce udzielić koncesji. Ministerstwo Środowiska zakłada obniżenie kosztów wydawania koncesji, gdyż w trybie "open door" nie ma konieczności przygotowania informacji o obszarze.

Elastyczniej, więcej, z łatwiejszym dostępem do informacji geologicznej

Według korekt przedsiębiorcy wykonywać będą więcej prac geologicznych i w szerszym zakresie niż dotychczas. Będą mogli wnioskować o koncesje na obszary z ich punktu widzenia perspektywiczne. Polityka udzielania koncesji ma być "elastycznie kształtowana" - zgodnie z potrzebami państwa czy sytuacją na rynku surowców. Liczba postępowań koncesyjnych zakończonych wydaniem zgody ma ulec zwiększeniu.

Łatiwiejszy ma stać się dostęp do informacji geologicznej ze strony Państwowej Służby Geologicznej.

Gazy szlachetne i bursztynowe przestępstwo

Własnością górniczą zostaną objęte gazy szlachetne, pierwiastki ziem rzadkich oraz bursztyn. W przypadku bursztynu oznacza to poddanie go procedurze koncesyjnej na poszukiwanie oraz rozpoznawanie i zmianę kompetencji organu wydającego koncesję na wydobywanie bursztynu - z marszałka województwa lub starosty na ministra właściwego do spraw środowiska.

Każde nielegalne poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie bursztynu będzie karane, niezależnie od rozmiaru wyrządzonej szkody w mieniu lub środowisku. Kwalifikacja czynu ma zostać zmieniona z wykroczenia na przestępstwo, a opłata karna za nielegalne wydobycie ulegnie znacznemu zwiększeniu. Proponowana stawka to 400 tys. zł za każdy rozpoczęty kilometr terenu objętego działalnością wydobywczą.

Definicja wtłaczania wód i kwalifikacje zawodowe

Rozszerzono definicję wtłaczania wód do górotworu o wtłaczanie wód z podziemnych magazynów węglowodorów oraz wód morskich (służących wspomaganiu wydobycia węglowodorów ze złóż).

Uporządkowano kompetencje przy stwierdzaniu kwalifikacji zawodowych przez rozdzielenie ich według właściwości: geologiczne dla ministra środowiska, a górnicze dla ministra energii.

Zaproponowano rozwiązania przeciwdziałające swobodnemu rozpoznawaniu geologicznemu polskiej części dna Bałtyku przez zagraniczne statki oraz usunięto system "Geoinfonet".

źródło: nettg.pl, autor: WIG